Ortopedi Uzmanı Op. Dr. Serdar Memişoğlu, dizlerde ilerleyen yaş ve kiloya bağlı olarak ortaya çıkabilen hastalıklar arasında en sık görülenin menisküs yırtıkları olduğunu söyledi.
Gençlerde menisküs yırtıkları sıklıkla ameliyat gerektirirken, yaşlılarda görülen ve daha çok kireçlenme ile ortaya çıkan bu sorunun egzersizle tedavi edilebileceğini ifade eden Memişoğlu, tedavi hakkında bilgiler verdi. Doktorun ilk olarak fiziksel muayene yapacağını ve muayene sırasında şişlik olup olmadığına ve dizin hareketlerinde bir kısıtlama bulunup bulunmadığına bakacağını kaydeden Memişoğlu, şu bilgileri paylaştı: “Bu muayenede doktorunuz dizi büker, bacağınızı düz konuma getirmeye çalışır, yana doğru hareket ettirip ettirmediğinize bakar. Burada amaç menisküs diskine baskı uygulayarak yırtık olup olmadığını tespit etmektir. Dizle ilgili bazı diğer sorunların belirtileri menisküs yırtığı belirtileri ile benzeştiği için kesin bir teşhis için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. X-ray menisküs yırtığını göstermez ancak dizdeki belirtilerin kireçlenme gibi diğer bir sorundan mı yoksa menisküs yırtığı nedeniyle mi olup olmadığı konusunda fikir verebilir. MR filmi ise hem yırtığın boyutunun hem de bağ dokularında herhangi bir hasar olup olmadığının belirlenmesini sağlar.”
TEDAVİ İKİYE AYRILIYOR
Tedavide izlenecek yöntemin yırtığın büyüklüğüne ve hastaya etkilerine bağlı olarak ameliyatlı ve ameliyatsız olarak ikiye ayrıldığını belirten Memişoğlu, şu ifadeleri kullandı: “Yırtık küçükse ve dış menisküste oluştuysa genellikle cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmaz. Bu gibi yırtıklarda, yırtığın daha kısa sürede iyileşmesi için dize doğru olan basıncın azaltılması, yani hastanın uzanarak dinlenmesi önerilir. Dizin daha az şişmesi ve ağrının hafiflemesi için diz üzerine soğuk kompres yapabilirsiniz. Bir poşete koyduğunuz buzları ince bir havluyla veya pamuklu bir bezle sardıktan sonra ağrıyan dizin üzerine koyun ve her seferinde 20 dakika kadar bekletin. Buzu direkt ciltle temas ettirmeyin. Yine küçük yırtıklarda dize destek olması amacıyla çok sıkı olmayan elastik kompres bandajı kullanabilirsiniz. Bacağınızın altına yastık koyarak dizinizi yukarda tutun. Bu sayede dize doğru olan kan akışını bir miktar azaltarak şişliği önleyebilirsiniz.”
ATROSKOPİK AMELİYAT SEÇİMİ ÖNERİLEBİLİR
Ameliyatlı tedaviye ilişkin de bilgi veren Memişoğlu, şunları söyledi: “Menisküsün neden olduğu ağrılar çok şiddetliyse, dizde hareket kısıtlaması varsa ve üzerinden bir süre geçmesine rağmen bu belirtiler hafiflemediyse doktorunuz artroskopik ameliyat seçeneğini önerebilir. Yırtığın durumuna göre kullanılan 2 farklı ameliyat seçeneği vardır. Menisküsün bir kısmının veya tamamının alındığı menisektomi ve yırtılan menisküs parçalarının dikildiği menisküs onarımı. Her iki ameliyatta artroskopik yöntemle uygulanır. Artroskopi eklemlerle ilgili sorunların teşhis ve tedavisinde kullanılan bir cerrahi uygulamadır. Artroskopik yöntemde doktor ince bir çubuğun ucunda bulunan kamerayla (artroskop) eklemin bulunduğu bölgeyi görebilir ve deriye açılan çok küçük deliklerden operasyonu gerçekleştirir. Kameranın yansıttığı görüntü 10 kata kadar büyüyebildiği için eklem en ince detayına kadar görülebilmektedir.
Bu yöntemle yırtılan menisküsün eklem içine dağılan parçaları toplanabilir, bazı menisküs yırtıkları dikilebilir, bağ dokularındaki sorunlara müdahale edilebilir. Doktorunuz ameliyattan sonra dizi hareketsiz tutmak için alçıya alacaktır. Ayrıca alçı döneminde dize binen yükü hafifletmek için yaklaşık bir ay koltuk değneği kullanmanız gerekecektir. Bu ilk aşamadan sonra yavaş yavaş diz egzersizlerine geçilir. Bu egzersizler dize normal hareket yeteneğini ve gücünü geri kazandırmak için önemlidir. Doktorunuz fizik tedavi önerebilir ancak dizi güçlendirici hareketlerin çoğu evde yapılabilir. Dizin ameliyattan sonra tamamen iyileşmesi ve eski gücünü geri kazanması menisektomide 3-4 hafta, yırtılan parçaların geri kaynamasının beklendiği menisküs onarımında ise 3 ay kadar sürer. İyileşme süresinin uzaması veya kısalması hastanın genel sağlık koşullarına ve tedavi süreçleriyle uyumuna bağlı olarak değişebilmektedir.”
